Parkeerplaatsen, vuilstortplaatsen, het zijn plekken die een dubbelfunctie krijgen met zonnepanelen erboven. GroenLeven doet dat al jaren, en sinds 2 jaar ook boven de teelt van zacht fruit. Het levert naast schone energie nog andere winst op, vertelt Willem de Vries van GroenLeven. Fruitteler Piet Albers uit Babberich is er blij mee.
‘Een zonne-installatie is veel robuuster dan plasticfolie’
Willem, hoe ontstond het idee van zon boven fruit?
‘We waren in gesprek over zon boven een ander project toen iemand opperde: mijn broer is fruitteler, zou dat daar ook kunnen? Wij dachten: waarom niet? Zon boven gewassen bestaat al langer in Zuid-Korea en Japan, en ook in Italië en Frankrijk. Daar is vooral subsidie de drijfveer. In Nederland is het nog vrij nieuw, en boven zacht fruit is het nog nergens eerder gedaan.’
Hoe pakt het uit voor zacht fruit?
‘Heel goed. Zacht fruit staat onder plasticfolie om de vruchten te beschermen tegen instraling, hagel, vorst en storm. Veel van die foliekappen overleven storm en hagel niet, zoals we in maart zagen, en dat soort extreem weer gaat vaker voorkomen. Fruit dat na storm een tijdje ‘bloot’ staat, mag niet meer verkocht worden. Zonnepanelen zijn robuuster, die verminderen dat risico. En de teler moet folie elk seizoen opnieuw plaatsen en regelmatig vervangen, dan wordt het afval. Nog een voordeel is dat de omgeving panelen mooier vindt. Verder blijft onder panelen de temperatuur constanter, een effect dat we van tevoren niet hadden bedacht.’
Wat is het voordeel van die temperatuur?
‘Dat het ’s zomers niet knetterheet wordt en ’s nachts minder afkoelt, is beter voor zacht fruit. De koelte in de zomer verhoogt ook de opbrengst van de zonnepanelen. Er valt wel minder licht op het fruit door de panelen, maar voor late teelt blijkt dat alleen maar gunstiger te zijn ten opzichte van plastic. GroenLeven test nu de productie vroeg in het seizoen bij 6 gewassen en verschillende typen panelen.’
Hoe is het financieel geregeld?
‘GroenLeven doet de investering en verder gaat alles met gesloten beurs. De teler kan een klein deel van de stroom afnemen en de rest kan bijvoorbeeld naar een energiecoöperatie. De dubbelfunctie zou voor de overheid een reden moeten zijn om dit te ondersteunen. We lobbyen nu om zon boven fruit in de subsidiecategorie van daken te krijgen.’
Wat is er bij telers nodig om dit aan te gaan?
‘Vooral durf. We doen dit nog maar kort en telers willen graag zekerheid. Na onze pilots in Babberich en Wadenoijen weten we een paar dingen zeker: op kwaliteit lever je niet in, de houdbaarheid van het fruit is uitstekend. De productie ligt wel ietsje lager. We onderzoeken nu hoeveel, en of een langer seizoen dat compenseert.’
Fruitteler Piet Albers, wat is je ervaring tot nu toe?
‘De eerste testpanelen waren minder lichtdoorlatend, toen was de opbrengst lager. Nu staan er andere panelen en dat scheelt. Het is allemaal heel robuust. Folie scheurt snel, zoals in een storm. En je zal zien, dat gebeurt dan nét tijdens de oogst, als je al handen tekort komt. Het is ook prettig dat het in hete periodes wel 10 graden koeler aanvoelt onder de panelen. Dat werkt veel fijner, plus het voorkomt dat je frambozen staan te koken. En het hoeft maar 3 dagen extreem warm te zijn om je oogst te verliezen. Ja, ik ben er tot nu toe positief over.’
Foto: Branko de Lang
