Verderop gaan we in op de vele noodzakelijke veranderingen in de landbouw. Maar eerst belichten we de rol van de overheid en ook die van consumenten bij de landbouwtransitie. Zoals wetenschappers terecht zeggen: de veestapel inkrimpen heeft geen nut als we niet ook minder vlees en zuivel gaan consumeren. We hebben dan ook bovenal een voedseltransitie nodig. En daar kan iedere instantie direct mee van start. Want hoewel de boeren anders zullen gaan produceren, zal ook de vraag naar duurzame producten moeten veranderen. Hier ligt een grote rol voor bedrijven en voor lage en hogere overheden. Alle overheidsinstanties hebben een taak als aanjager van natuurinclusieve kringlooplandbouw.
| Voor 1 kilo eiwit uit vlees | is zoveel plantaardig eiwit nodig (zoals uit soja en granen) |
|---|---|
| Kip | 5 |
| Varken | 11 |
| Rund | 33 (vooral uit hooi en gras dat een mens niet kan eten) |
Concrete stappen
We geven een aantal voorbeelden waarmee nu al verschil gemaakt kan worden:
- Voer het voorstel van de TAPP-coalitie uit: een duurzaamheidsheffing op vlees leidt tot een lagere vleesconsumptie, bespaart zorgkosten en levert een verduurzamingsfonds op voor de landbouw van jaarlijks € 600 miljoen tot € 800 miljoen. Dit is een opgave voor de landelijke overheid, maar ook elk bedrijfsrestaurant kan in de prijsstelling nu al keuzes maken. Hetzelfde geldt overigens voor suiker.
- Schaf btw op biologische producten af.
- Koop enkel nog in bij regionale of lokale koploperboeren die geen kunstmest en pesticiden gebruiken, zoals biologische of biodynamische boeren.
- Punt 3 geldt voor de kantines, maar ook voor evenementen en voor terreinbeheer. Denk aan het kopen van bloembollen, heesters en bomen bij biologische kwekers.
- Verander het voedselbeleid in de overheidskantine en bij overheidsevenementen. Maak plantaardig de norm. Niet de vegetariër moet dieetwensen doorgeven, maar de vleeseter.
- Maak duurzaam inkopen een voorwaarde voor subsidies aan projecten.
- Informeer burgers beter over gezond voedsel. Dit kan via multimediale campagnes, op festivals, via gemeenten, in de gezondheidszorg en op scholen.
- Kies als gesprekspartners van overheden vooral voor de koplopers, niet voor de achterlopers.
- Voer in de agrarische sector koploperbeleid uit. Veel regelgeving voor agrariërs is gericht op de gangbare landbouw en op het beperken van de impact op de leefomgeving. Duurzame boeren dragen dezelfde administratielasten, terwijl zij minder impact hebben op de natuur. Er is koploperbeleid nodig waarmee duurzame boeren juist worden ondersteund in plaats van geremd. Ook is stimulerend beleid voor pioniers noodzakelijk: Nederlandse boeren die exotische vruchten telen of wijn maken zodat voedselkilometers worden beperkt, verdienen ondersteuning.
