Zo’n 30% van alle broeikasgassen in Nederland wordt uitgestoten in de gebouwde omgeving. Dit gebeurt dus door huishoudens en bedrijven. Het is daarmee een belangrijke sector om energie te besparen en meer duurzame energie te gebruiken. In dit hoofdstuk beschrijven we de manieren om de gebouwde omgeving zo veel mogelijk energieneutraal te maken: van het aardgas af en zo veel mogelijk zelf opgewekte duurzame stroom gebruiken. Ook geven we ideeën om in de gebouwde omgeving meer energie te besparen en/of duurzaam op te wekken.
samenvatting gebouwde omgeving
Miljoenen huizen energieneutraal maken in 10 jaar tijd is een enorme opgave. In de jaren 50 en 60 kregen alle woningen in Nederland in 10 jaar tijd een gasaansluiting. Nu willen we er in 10 jaar weer zo veel mogelijk vanaf. Dat is een grote klus, maar het kan.
Waarschijnlijk gaan veel huizen van aardgas over op een combinatie van warmtepompen (in allerlei soorten en maten, zie de pagina Alles over warmtepompen) en infraroodpanelen, koken op inductie en 20 tot 22 zonnepanelen. Mensen met een eigen dak en een energierekening boven de € 150 per maand kunnen veelal zonder hogere maandelijkse lasten de overstap maken. Dat is een goede groep om mee te beginnen. De daadwerkelijke uitvoering kan nu al in een ruime week met een paar mensen en gaat straks nog sneller. Als elke installateur of gespecialiseerd bedrijf elke week 7 woningen (bijna) energieneutraal kan maken, hebben we 25% van de bestaande woningen in 2030 aangepakt. Daar komen nog een miljoen duurzaam gebouwde nieuwbouwhuizen bij. En dan verder versnellen!
Het is nodig om betere voorlichting te geven over dit onderwerp en meer mensen op te leiden tot energieadviseur en installateur. Ook moet iedereen weten dat de maandlasten niet omhoog hoeven te gaan voor huishoudens en dat investeringen mogelijk zijn via speciale leningen en andere faciliteiten.
Ook voor kantoren zijn er legio mogelijkheden om energieneutraal te worden.
Naast overgaan naar all-electric oplossingen en zo veel mogelijk duurzame energie opwekken op het eigen oppervlak blijft het natuurlijk raadzaam om ook zo veel mogelijk energie te besparen. In dit hoofdstuk reiken we een aantal oplossingen aan. Nog veel meer oplossingen die ook al binnen een jaar resultaat kunnen hebben, staan in het 54-puntenplan dat Urgenda samen met 800 organisaties maakte om de overheid te helpen bij het terugdringen van de CO2-uitstoot.
Door gebruik te maken van warmtepompen en hard te trekken aan verdere energiebesparing, kan de hoeveelheid energie die we uiteindelijk nodig hebben nog flink omlaag. Dat scheelt zonnepanelen en windmolens!
In steden en bij industrieën die warmte over hebben, kunnen ook lokale warmtenetten voorkomen die aan huishoudens warmte leveren. Het is zaak dat die draaien op duurzame bronnen.
Het is belangrijk dat netwerkbedrijven meer armslag krijgen en een iets bredere rol, zodat ze keuzes mogen maken die de energietransitie het beste dienen. Dus bijvoorbeeld: niet altijd de eerste die zich meldt aansluiten.
De ideeën die worden aangereikt, zijn ook van verschillende orde. Je kunt ze niet allemaal goed bij elkaar optellen. 500.000 bestaande woningen zo veel mogelijk energieneutraal maken kan 2 Mton CO2-eq besparen. Bouwen met hennep en hout is een vorm van negatieve emissies: we slaan koolstof langjarig op in materialen.
