INNOVATIE
Golfenergie
Energie uit golven is voorspelbaar en veel constanter dan uit zon en wind. Het Nederlandse bedrijf Teamwork Technology plaatste al in 2004 het eerste systeem voor de Portugese kust, de Archimedes Wave Swing. Met die kennis is er een systeem ontwikkeld voor de Noordzee: Symphony Wave Power. Dit systeem wordt nu met Europese subsidie gebouwd en getest. Vanaf 2022 is het toepasbaar.
Golven ontstaan door wind, waardoor de zeewatermassa constant in beweging blijft. De Symphony is simpel gezegd een soort boei met daarin een pomp die de energie uit die beweging direct omzet in elektriciteit. Vele boeien samen vormen een netwerk. De basis voor het ontwerp is eenvoud, het aantal onderdelen is beperkt. De Symphony is recyclebaar en diervriendelijk. Er is weinig onderhoud nodig en het onderhoud is veel simpeler dan bij een windturbine 150 meter boven water. Units kunnen afzonderlijk uit het water gehaald worden, terwijl het netwerk in productie blijft.
De Symphony kan dicht bij de kust en verder op zee geplaatst worden. De Waddeneilanden kunnen bijvoorbeeld met 50 Symphony’s van elk 100 kW zelfvoorzienend worden en zelfs energie exporteren naar het vasteland. Ongeveer om de 30 meter staan dan 2 boeien in een 50 meter brede zeestrook, zo’n 5 meter
onder water. Kleine boten kunnen er overheen varen, grote schepen moeten er omheen. Verder uit de kust hebben de golven meer energie en levert de Symphony ook meer elektriciteit. Op de drukke Noordzee is ruimte naast vaarroutes en bij windparken.
Een veld Symphony’s is zelfstandig inzetbaar, maar werkt ook in combinatie met een windpark en kan tussen de turbines dezelfde faciliteiten en ruimte benutten. De grootste Symphony van 1 MW per boei is toepasbaar in oceanen. Daar kan met de energie bijvoorbeeld waterstof worden gemaakt. De elektriciteit uit de Symphony is nu nog wel duurder dan fossiele, maar in serieproductie is die naar verwachting nog vóór 2030 concurrerend en goedkoper dan fossiele brandstof of kernenergie.
INNOVATIE
Powerdam: in één keer het 2030-doel halen?
Het stroomverbruik in ons land bedraagt jaarlijks zo’n 113 TWh. Powerdammen kunnen daarvan ruim de helft produceren als CO2-vrij regelbaar vermogen, volgens de stichting Dynamic Tidal Power (DTP).16 Met dammen die in zee loodrecht op de stroming liggen, kun je getijdenstroom opwekken. Door de getijden ontstaat voor en achter de dam een waterhoogteverschil van 2 tot 6 meter, afhankelijk van de getijdestroming. In de dam zitten visvriendelijke turbines waar het zeewater doorheen stroomt en die veel elektriciteit opwekken. Het idee leeft al langer, maar nu hebben de TU Delft en het Massachusetts Institute of Technology (MIT) het principe gevalideerd. DTP Netherlands maakt zich sterk voor uitvoering.
Twee dammen produceren 40 tot 60 TWh zonder CO2-uitstoot. Hiermee is de doelstelling voor 2030 in één klap gehaald, en de kolencentrales voor de baseload kunnen dicht. Deze technologie past bij de Nederland en levert ook exportmogelijkheden.
De stroomlevering van een powerdam is voorspelbaar, zonder onverwachte pieken en productiegaten. De productie is goedkoop en is te gebruiken als baseload met opslag. Dammen van 50 kilometer kunnen ruim 50 TWh als basislast produceren voor een prijs die op de APX in concurrentie kan worden verkocht, zonder subsidie. Er zijn met DTP veel koppelkansen, zoals mossel- en oesterkweek waarmee volgens WUR met één dam ruim € 45 miljoen omzet te behalen is. De dammen kunnen zo ontworpen worden dat ze ook kraamkamers voor vissen vormen.
De concentratie van duizenden turbines in één dam maakt de kostbare aansluiting op het grid voor dammen een factor 50 tot 100 goedkoper dan het aansluiten van duizenden windturbines op zee. En risico op dure kabelbreuk is er niet.
