De stad vriendelijker maken voor voetgangers helpt om mensen binnen de stad uit de auto te krijgen en de leefbaarheid te vergroten. Voor mensen voor wie lopen te ver is, kan de fiets de tweede optie worden in plaats van de auto.
Meer op de fiets naar het werk
In Nederland woont 61% van de mensen binnen 15 km van het werk. Toch gaat maar 25% van alle werknemers op de fiets naar het werk. Dit ondanks het feit dat het fietsgebruik sinds 2005 met bijna 11% is toegenomen. Door de komst van de speed pedelec en de elektrische fiets zijn ook langere afstanden tot 25 kilometer goed af te leggen. Bijna 60% van de e-fietsers bevestigt de stelling dat e-fietsgebruik heeft geleid tot minder autogebruik, en 30% geeft aan minder vaak het OV te hebben gebruikt (bron).
Foto: Fietsersbond
Snelfietsroutes verlagen
de CO2-uitstoot en zorgen voor gezondere werknemers.
Verleiden van de auto naar de fiets
Als we meer dan 35% van het totale aantal verplaatsingen per fiets willen bereiken, dan zijn er extra stimulerende maatregelen nodig om mensen uit de auto op de fiets te krijgen. Werkgevers kunnen daar een belangrijke rol spelen. Want waarom zou je alleen de automobilist een reisvergoeding geven?
Uit landelijk onderzoek (CE Delft, 2018) blijkt dat 56% van de automobilisten die minder dan 15 kilometer reizen naar hun werk, serieus overweegt om over te stappen op de fiets. En daarvan geeft 58% aan dat een kilometervergoeding een belangrijke stimulans zou zijn voor deze overstap.
Overheden en andere werkgevers kunnen met hun mobiliteitsbeleid meer mensen stimuleren om vaker de fiets te nemen. Met de hierna beschreven 3 maatregelen daalt het aantal autokilometers van 81% naar 55%.
Een kilometervergoeding voor de fiets in plaats van voor de auto, zou de helft van de automobilisten die dichtbij hun werk wonen uit de auto kunnen halen.
1. Kilometervergoeding voor de fiets als je dichtbij woont
Werkgevers kunnen mensen die binnen 15 kilometer van hun werk wonen, een bijdrage geven voor het aanschaffen van een (elektrische) fiets of een fietsvergoeding aanbieden. Het verschuiven van de vergoeding van auto naar fiets (en OV) zal leiden tot veel meer fietsgebruik. De kilometervergoeding voor de fiets kan de werkgever onbelast toekennen. Overheden kunnen dit beleid stimuleren door als voorwaarde bij concessies of samenwerkingen met andere publieke partijen en (grote) bedrijven te vragen naar dit type duurzaam mobiliteitsbeleid. Overheden die dit lanceren en uitdragen, kunnen anderen daarmee inspireren. Als alle grote werkgevers de fiets meer gaan bevoordelen dan de auto, kan dat veel verschil maken. Als alle grote werkgevers een pro-fietsbeleid zouden voeren, dan zou 75% van de mensen die binnen 15 kilometer afstand van hun werk wonen, in 2030 overwegend op de fiets naar het werk kunnen gaan.
Een andere optie is mobiliteitsbudget voor álle werknemers, ongeacht hun reispatroon. Het zou mensen over de streep kunnen trekken, omdat zij ook het geld mogen houden als ze de auto inwisselen voor de fiets of lopen. Dat geld kunnen ze dus voor leukere dingen aanwenden (Beterbenutten, 2019).
2. Beleid voor mensen die verder weg wonen dan 15 kilometer
In Nederland woont 39% van de mensen verder dan 15 kilometer van het werk (bron). Werkgevers kunnen reisgedrag beïnvloeden met hun vergoedingenbeleid. Zo kunnen ze medewerkers die meer dan 15 kilometer fietsen of het OV gebruiken € 0,19 per kilometer geven, en de vergoeding voor diesel- en benzineauto’s verlagen naar € 0,10 per kilometer. Dit is een financiële prikkel voor alle medewerkers om eerder te kiezen voor fiets of OV (CE Delft, 2018).
Deze maatregel kunnen de decentrale overheden per 1 januari 2022 invoeren, samen met optie 1, de fietskilometervergoeding binnen 15 kilometer. Zo heeft iedereen voldoende tijd om rekening te houden met deze vergoedingen bij het bepalen van het vervoermiddel.
Als de maximale onbelaste woon-werkvergoeding voor de auto wordt verlaagd van € 0,19 per kilometer naar € 0,10 per kilometer, leidt dat volgens CE Delft tot minder autoverkeer en minder verkeerslawaai en een afname van stikstofoxide, fijnstof en CO2-uitstoot. Ook zorgt dit voor een afname van files en meer gebruik van het OV. Men zal de reistijd meer als werktijd gebruiken.
3. Andere opties voor verstokte automobilisten
Voortbordurend op optie 1 en 2 kun je werknemers die het niet eens zijn met de voorgestelde veranderingen optie 3 aanbieden: toch rijden, maar dan niet alleen. Als bij carpoolen (boven de 15 kilometer) zowel de bestuurder als de inzittende(n) de kilometers mogen declareren tegen ieder € 0,10 per km, levert dat dus bij 2 personen samen € 0,20 per kilometer op. Samen in één auto stoten ze minder uit en het halveert de parkeerdruk.
We verwachten niet dat dit cumulatief een significante besparing van CO2 oplevert, maar het zou verstokte automobilisten een stap kunnen laten maken. Zo kunnen eigenaren van grond in Gelderland tot eind 2022 een subsidie aanvragen voor het bouwen, verbeteren of uitbreiden van voorzieningen op een overstappunt, inclusief een carpoolplek. Misschien ook een goed idee voor andere provincies?
